- Ortalama resmi enflasyon gelir gruplarının alım gücünü yansıtmıyor.
- DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre emeklilerin ve dar gelirlilerin gıda enflasyonu yüzde 88-102 aralığında seyrediyor.
- Resmi enflasyon Şubat 2021 ve Şubat 2022’ye göre arttı.
- AKP döneminde yıllık resmi enflasyon 25,5 puan yükseldi.
- 2003:100 bazlı TÜFE Endeksi 1.241’e gıda fiyatları endeksi 1.780’e yükseldi.
TÜFE’deki (2003=100) değişim 2023 Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 3,15, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 55,18 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 71,83 olarak gerçekleşti.
Ancak TÜİK tarafından yayımlanan resmi ortalama enflasyon oranları farklı gelir gruplarının gerçeğini yansıtmıyor. Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 69,3 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 88,3 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 69,3 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 89,3, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 102,3 olarak gerçekleşti.
Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 68,7 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 51 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 102,3 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 51 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
TÜİK’e göre Yurt İçi-Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100) ise 2023 Şubat ayında bir önceki aya göre yüzde 1,56 puan artarak yıllık yüzde 76,61 olarak gerçekleşti. TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makas Şubat 2023’te 21,4 puan olarak gerçekleşti.
AKP enflasyonu artırmaya devam ediyor. Aralık 2002’de yüzde 29,7 olan enflasyon oranı Şubat 2023’te yüzde 55,18 oldu.
TÜFE ve gıda fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 yılında 115 olan TÜFE, 2023’te 1.241’e yükseldi. 2005’te 113 olan gıda fiyatları endeksi ise 2023’te 1.780’e yükseldi. Böylece 2005’ten bu yana TÜFE 1.126 puan, gıda fiyatları endeksi 1.667 puan arttı. 2005’te yüzde 8,7 olan enflasyon oranı 2023’te yüzde 55,1 oldu. 2005’te yüzde 6,4 olan gıda enflasyonu ise 2023’te yüzde 69,3’e yükseldi.
Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Şubat 2023’te 2003:100 bazlı TÜFE endeksi 1241 olurken, gıda enflasyonu endeksi 1780 oldu.
Metodolojik not: Dar gelirlilerin ve emeklilerin gıda enflasyonu hesabında, TÜİK’in gelire göre tüketim harcamasının ve temel gelir kaynağının hanehalkı tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı (2019) verileri ile ana harcama gruplarına göre TÜFE verileri esas alındı.