- DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre emeklilerin ve dar gelirlilerin gıda enflasyonu yüzde 87-100 aralığında seyrediyor.
- Fiyatlar artmaya devam ediyor.
- Ortalama resmi enflasyon gelir gruplarının alım gücünü yansıtmıyor.
- AKP döneminde yıllık resmi enflasyon 20,8 puan yükseldi. TÜFE 20 yılda yüzde 1.169, gıda enflasyonu, yüzde 1.749 arttı.
- 2003:100 bazlı TÜFE Endeksi 1.269’a gıda fiyatları endeksi 1.849’a yükseldi.
TÜFE’deki (2003=100) değişim 2023 Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 2,3, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 12,5, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 70,2 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 50,51 olarak gerçekleşti.
Ancak TÜİK tarafından yayımlanan resmi ortalama enflasyon oranları farklı gelir gruplarının gerçeğini yansıtmıyor. Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 67,9 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 86,5 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 73,8 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 87,5, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 100,2 olarak gerçekleşti.
Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 67,2 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 49,9 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 100 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 50 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
TÜİK’e göre Yurt İçi-Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100) ise 2023 Mart ayında bir önceki aya göre yüzde 0,44 puan artarak yıllık yüzde 62,45 olarak gerçekleşti. TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makas Mart 2023’te yaklaşık 12 puan olarak gerçekleşti.
AKP enflasyonu artırmaya devam ediyor. Aralık 2002’de yüzde 29,7 olan enflasyon oranı Mart 2023’te yüzde 50,5 oldu.
TÜFE ve gıda fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 yılında 115 olan TÜFE, 2023’te 1.269’a yükseldi. 2005’te 113 olan gıda fiyatları endeksi ise 2023’te 1.849’a yükseldi. Böylece 2005’ten bu yana TÜFE 1.155 puan, gıda fiyatları endeksi 1.736 puan arttı. 2005’te yüzde 7,9 olan enflasyon oranı 2023’te yüzde 50,5’e yükseldi. 2005’te yüzde 4,8 olan gıda enflasyonu ise 2023’te yüzde 67,9’a yükseldi.
Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Şubat 2023’te 2003:100 bazlı TÜFE endeksi 1.269 olurken, gıda enflasyonu endeksi 1.849 oldu.
Metodolojik not: Dar gelirlilerin ve emeklilerin gıda enflasyonu hesabında, TÜİK’in gelire göre tüketim harcamasının ve temel gelir kaynağının hanehalkı tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı (2019) verileri ile ana harcama gruplarına göre TÜFE verileri esas alındı.
