Dar gelirlinin gıda enflasyonu yüzde 126-146 arasında!

  • Aralık 2002’de yüzde 29,7’lik bir enflasyon devralan AKP 20 yılda enflasyonu 56 puan artırmış oldu.
  • Resmi enflasyon gelir gruplarının alım gücünü yansıtmıyor. DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre emeklilerin gıda enflasyonu yüzde 126,2, en yoksul ikinci yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 127,6, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun enflasyonu ise yüzde 146,2 olarak gerçekleşti.
  • Ekim 2012’de 212 olan TÜFE, Ekim 2022’de 1.084, Ekim 2012’de 217 olan gıda fiyatları endeksi Ekim 2022’de 1.444 oldu. 

 

TÜFE’deki (2003=100) değişim 2022 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3,54, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 57,80, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 85,51 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 65,26 olarak gerçekleşti.

TÜİK’e göre artışın en yüksek olduğu üç ana harcama gurubu ise sırasıyla, yüzde 117,15 ile ulaştırma, yüzde 99,05 ile gıda ve alkolsüz içeçekler ve yüzde 93,63 ile ev eşyası oldu. Böylece ulaştırmada üç haneli enflasyon gerçekleşti.

TÜİK’e göre Yurt İçi-Üretici Fiyatları Endeksi (Yİ-ÜFE) (2003=100) ise 2022 Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 6,19 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 157,69 olarak gerçekleşti.

TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makas açılmaya devam ediyor. Yİ-ÜFE ve TÜFE değişim arasındaki fark 72,18 puana ulaştı.

TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarını yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir.  Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 99,1 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 126,2 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 107,6 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 127,6, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 146,2 olarak gerçekleşti.

Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 98,1 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 72,9 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 146,2 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 72,9 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.

Ekim 2022’de yüzde 85,5 olan resmi enflasyon oranı AKP dönemi için yeni bir rekor anlamına geliyor. Aralık 2002’de yüzde 29,7’lik bir enflasyon devralan AKP 20 yılda enflasyonu 56 puan artırmış oldu.

AKP hükümeti döneminde, 2003 ve 2022 Ekim arası dönemde tüketici fiyatları ve gıda fiyatları 10 ila 14 kat arttı.

Son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. 2012 Ekim’de 212 olan TÜFE 2022 Ekim’de 1.084 olurken, 2012 Ekim’de 217 olan gıda fiyatları endeksi 2022 Ekim’de 1.444 oldu. 2022 Ekim’de iki endeks arasındaki fark 360 puana yükseldi.

Metodolojik not: Dar gelirlilerin ve emeklilerin gıda enflasyonu hesabında, TÜİK’in gelire göre tüketim harcamasının ve temel gelir kaynağının hanehalkı tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı (2019) verileri ile ana harcama gruplarına göre TÜFE verileri esas alındı.